Trogir

Trogir jest malowniczym miasteczkiem, w którym każdy kamień jest zabytkiem. Otoczony jest parkami, ze starym rynkiem oraz wybrzeżem, które z każdej strony opływa morze.

Dokumenty mówią o zasiedleniu w III wieku p.n.e., ale ślady świadczą o jeszcze wcześniejszym. Grecki Traugurion założyli marynarze, którzy dopłynęli tu z wyspy Vis. W ramach Cesarstwa Rzymskiego Traugurion zaczął się wyróżniać wysokiej jakości marmurem. Z najstarszej trogirskiej historii zachowały się niektóre zabytki z tego okresu, np.: relief z podobizną Kairosa (IV-III wiek p.n.e.), relief ukazujący prządkę (II-I wiek p.n.e.).

Od kiedy Dalmacja stała się regionem - za czasów Cesarstwa Wschodniorzymskiego, Trogir znalazł się pod panowaniem bizantyńskiego i jego Egzarchy z Raveny.

Z czasem wokół miasta osiedlili się nowi mieszkańcy - Chorwaci, którzy zapisali kolejną stronę w historii tego obszaru. Węgiersko-chorwacki król zagwarantował miastu autonomię do 1107 roku, aż do przybycia Wenecji.

W tych latach rozwijała się autonomia miejska, której podstawą były Przywileje Kolomana i Statut, który miasto miało już w 1322 roku. Z licznych kościołów należy wyróżnić Kościół św. Barbary zbudowany w XI wieku w stylu wczesnoromańskim.

Przedział od XIII do XV wieku jest szczytem społecznej, gospodarczej, kulturalnej i artystycznej siły Trogiru. To okres wielkich budowli, umocnienia murów miejskich i budowy twierdzy, które otoczyły całe miasto.

To czas birbirskich kniaziów Subića, humanisty i pisarza Koriolana Ćipika, chorwackiego biskupa i bana Petera Berislavića oraz obrońców przed Turkami.

Krajowi artyści pozostawili tutaj swoje dzieła, a byli to: Radovan, Blaz Jurjev Trogiranin, Ivan Duknović, Andrija Alesi i Nikola Firentinac.

Katedra św. Lovry ze słynnym portalem Radowana, to kościelna przestrzeń, na której zaznaczyły się style od romańskiego do baroku i pozostawili swoje ślady liczni artyści, których zbiory stanowią najbardziej wartościowe dziedzictwo miasta.
Położony jest przy głównym rynku miasta, w pobliżu Ratusza, gmachu sądu, zegara miejskiego oraz jednego z najpiękniejszych pałaców - Ćipika.

Wpływ Wenecji od 1420 roku był odczuwalny w kulturze, sztuce i budownictwie, ale jednak pomimo czterechsetnego władania zachował się język chorwacki bez względu na fakt, że językami oficjalnymi była łacina oraz włoski. Wenecja dobrze rozumiała znaczenie portu i handlu przybrzeżnego, obrotu gospodarczego i marynarki.

Panowanie francuskie (1806-1814) wprowadziło szereg zmian w szkolnictwie, gospodarce, rolnictwie, ochronie zdrowia itd.

Natomiast rządy Austri w Trogirze trwały od 1814 do 1918 roku. W tym czasie upadają stare rody szlacheckie, a władzę polityczną i kulturalną przejmuje społeczna warstwa mieszczan. To czas wewnątrzkrajowych zawirowań, walk autonomistów z narodowcami o władzę.

Na początku XX wieku powstały nowe budynki, uporządkowano riwierę, miasto przeszło z rąk Austrii w ręce Królestwa SHS, potem Królestwa Jugosławii, następnie FNRJ i w końcu SFRJ. Przeżyło kilka wojen, włączając ostatnią wojnę domową pod koniec XX wieku, która przyniosła Chorwacji samodzielną państwowość.

 

Bogactwo i różnorodność jego kulturalno-artystycznego dziedzictwa oraz  pasjonująca historia są przyczynami, dla których od 1997 roku miasto znajduje się pod ochroną UNESCO.